CURRENT GK OCT 2013

*****************
►असम में विश्व धरोहर स्थल मानस नेशनल पार्क
को 27 अक्टूबर 2013 को पर्यटकों के लिए
खोल दिया गया.

►बीसीसीआई की कार्य समिति ने फ्रेंचाइजी शुल्क
भुगतान करने में विफल रहने पर आईपीएल टीम
पुणे वॉरियर्स का करार 26 अक्टूबर 2013
को रद्द कर दिया.

►बीसीसीआई की कार्य समिति ने फ्रेंचाइजी शुल्क
भुगतान करने में विफल रहने पर आईपीएल टीम
पुणे वॉरियर्स का करार 26 अक्टूबर 2013
को रद्द कर दिया.

►हिमाचल प्रदेश केंद्र की नेशनल वोकेशनल
क्वालिटेटिव फ्रेमवर्क (एनवीक्यूएफ) योजना शुरु
करने वाला हरियाणा के बाद दूसरा राज्य 26
अक्टूबर 2013 को बना.

►विश्व बैंक ने उत्तराखंड में पुनर्निर्माण
कार्यों के लिए 25 करोड़ डॉलर के ऋण को 25
अक्टूबर 2013 को मंजूरी प्रदान की.

►फ्रांस ने अंजलि गोपालन को अपने सर्वश्रेष्ठ
नागरिक सम्मान शेवेलियर डे ला लेजन
डी'ओन्नेउर से 25 अक्टूबर 2013
को सम्मानित किया.

►भारत और पेरू ने अपने राजनयिक
संबंधों की स्थापना की 50वीं वर्षगांठ मनाई. उप
राष्ट्रपति हामिद अंसारी पेरू की तीन दिवसीय
यात्रा पर हैं.

►भारतीय निशानेबाजों ने तेहरान में आयोजित
छठी एअर गन शूटिंग चैंपियनशिप में कुल 37
पदक जीते. इनमें 9 स्वर्ण, 12 रजत और 16
कांस्य पदक हैं.

►इथियोपिया की सरकार ने काम करने के लिए
विदेश जाने वाले अपने नागरिकों की यात्रा पर
अस्थायी रूप से प्रतिबंध 24 अक्टूबर 2013
को लगा दिया.

►विश्व पोलियो दिवस 24 अक्टूबर 2013
को विश्वभर में मनाया गया. इसका उद्देश्य
पोलियो उन्मूलन हेतु किए जा रहे प्रयासों के
प्रति लोगों को जागरूक करना है.

►विश्व आर्थिक मंच द्वारा 25 अक्टूबर 2013
को जारी ग्लोबल जेंडर गैप रिपोर्ट 2013 में
भारत को 101वां स्थान मिला. 2012 में भारत
सूची में 105वें स्थान पर था.

►बॉलीवुड अभिनेता शाहरूख खान को दक्षिण
कोरिया का सद्भावना दूत (Goodwill
Ambassador) 23 अक्टूबर 2013
को नियुक्त किया गया.

►केंद्र सरकार ने 25 अक्टूबर 2013
को ओडिशा के जगतसिंह पुर जिले
की कुजंगा तहसील के सिजु गांव में प्लास्टिक
पार्क की स्थापना को मंजूरी प्रदान की.

►देश की दूसरी सबसे बड़ी कंपनी रिलायंस
इंडस्ट्रीज की दूरसंचार इकाई रिलायंस
जियो इंफोकॉम (आरजेआईएल) को एकीकृत
दूरसंचार लाइसेंस मिल गया है.

►उत्तर प्रदेश की राज्य सरकार ने सेवानिवृत्त
न्यायाधीश तरुण चटर्जी को उत्तर प्रदेश
राज्य मानवाधिकार आयोग का अध्यक्ष 25
अक्टूबर 2013 को नियुक्त किया.

પાટાથી ૩ ઇંચ અધ્ધર રહી દોડતી ટ્રેન ઃ મેગ્લેવ

તમે ક્યારેક લોહચૂંબકથી રમતા હશો. બે ચૂંબકના સમાન ધ્રુવો એકબીજાથી દૂર ભાગે  અને અસમાન ધ્રુવો એકબીજાથી ખેંચાઇને નજીક આવી જાય છે.
તમે ક્યારેક ય છે. આ જાણીતી વાત છે. એન્જિનિયરોએ ચૂંબકના આ ગુણનો ઉપયોગ આખી ટ્રેન  દોડવવામાં કર્યો અને એ પણ પાટાથી ત્રણ ઇંચ અધ્ધર રહીને, આવું કઇ રીતે બને તે પણ જાણવા જેવું છે. આ ટ્રેનને  મેગ્લેવ ટ્રેન કહે છે. મેગ્લેવનું આખું નામ મેગ્નેટિક લેવિરેશન છે. દેખીતી રીતે જ ટ્રેનમાં મેગ્નેટનો ઉપયોગ થવાનું સમજાઇ જાય. ટ્રેનના પાટા ઉપર સળંગ મેગ્નેટિક કોઇલ લગાડેલી હોય છે, પાટાને ગાઇડ વે કહે છે. ટ્રેનના ડબાના તળિયે પણ નાના મેગ્નેટ કતાર બંધ ચોડેલા હોય છે. પાટા અને ડબાના મેગ્નેટ વચ્ચે આકર્ષણ થાય છે અને ટ્રેન પાટા ઉપરથી ૩ ઇંચ જેટલી ઉંચકાઇને હવામાં લટકે છે. આ દરમિયાન પાટાની કોઇલમાં વીજ પ્રવાહ દાખલ કરાય છે. પરિણામે પાટાના મેગ્નેટના ધ્રુવો વારંવાર બદલાય  છે અને આકર્ષણ અપાકર્ષણથી ટ્રેન આગળ વધે છે.  ટ્રેનની પાછળ પણ મેગ્નેટિક ફોર્સનું અપાકર્ષણ બળ લાગે છે.
મેગ્લેવ ટ્રેન પાટાની અધ્ધર કરીને દોડતી હોવાથી તેને ઘર્ષણ લાગતું નથી એટલે કલાકના ૫૦૦ કિલોમીટરની ઝડપે દોડી શકે છે. જર્મની અને જાપાનમાં આ પ્રકારની હાઇસ્પીડ ટ્રેનોના વ્યાપક પ્રયોગો થયા છે. જોકે મેગ્લેવ ટ્રેનની ઘણી નવી પદ્ધતિઓ વિકસી છે. પરંતુ સિધ્ધાંત એકસરખો જ છે. મેગ્લેવ ટ્રેન ચાલે ત્યારે જરાય અવાજ કરતી નથી તે તેનું બીજું જમા પાસું છે.

પ્લાયવૂડ શું છે?

સુંવાળી સપાટીવાળું પ્લાયવૂડનું પાટિયું ફર્નિચર ઉપરાંત ઘણાં બધા ઉપયોગમાં આવે છે. પ્લાયવૂડ લાકડામાંથી જ બને છે. પ્લાય એટલે પડ અને વૂડ એટલે લાકડું. આમ તેના નામ ઉપરથી જ ખયાલ આવી જાય કે પ્લાયવૂડ લાકડાના પાતળાં પડ જોડીને બનાવેલું હોય છે. તમે તૂટેલા પ્લાયવુડનું અવકોલન કરશો તો આ પડ જુદા દેખાઈ આવશે. પ્લાયવૂડનાં પાટિયાં પાતળાં હોવા છતાંય મજબૂત હોય તેનું કરાણ તેના પડની ગોઠવણી છે. પ્લાયવૂડ બનાવવા માટે વૃક્ષના થડ ઉપરથી છાલ ઉતારી તેને વધુ લીસું બનાવાય છે. આ માટે તેને ગરમ પાણીમાં ડૂબાડી રખાય છે ત્યારબાદ નરમ બને ત્યારે યાંત્રિક રીતે વધુ છોલીને બિલકુલ સુંવાળું બનાવાય છે. પછી તેમાં કાપકૂપ કરી પાતળા પાટિયા તૈયાર થાય છે. આ પાટિયાને વિનિયર કહે છે. આવા ત્રણ પાટિયાને એડેસિવ વડે એકબીજા સાથે ચિપકાવી દેવાય છે. લાકડાના પાટિયા લાકડાના ઊભા રેસાના બનેલાં હોય છે. પ્લાયવૂડનું વચ્ચેનું પડ આસપાસના પડના રેસા સાથે કાટખૂણો બનાવે તે રીતે મૂકાય છે. એટલે રેસા ક્રોસ થાય છે અને પાટિયું ચિરાતું કે તૂટતું નથી. કેટલાંક મજબૂત પ્લાયવૂડ પાંચ કે વધુ પડના બનેલાં હોય છે. લાકડાનું સાદું પાટિયું ચીરાઈ જાય છે. ગરમી ઠંડીથી મરડાઈ જાય છે પરંતુ પ્લાયવૂડ આ સંજોગોમાં સલામત રહે છે.

ગ્રીનહાઉસ શું છે?

પૃથ્વી પરના સજીવો અને વનસ્પતિના વિકાસ માટે હૂંફાળું વાતાવરણ જોઈએ. ઠંડા પ્રદેશોમાં હૂંફ જાળવી રાખવા કાચની દીવાલોવાળા મોટા ઓરડા બનાવી તેમાં પાક વાવવાની પધ્ધતિ અપનાવાય છે. કાચ દ્વારા સૂર્યપ્રકાશ અંદર પ્રવેશે પરંતુ તેની ગરમી બહાર વહી જાય નહીં તેવો હેતુ હોય છે. આ કાચઘરને ગ્રીનહાઉસ કહે છે.
પૃથ્વીની આસપાસ  કેટલાક વાયુઓનું પડ પણ કાચ જેવું કામ કરે છે. કાર્બન ડાયોક્સાઈડ, ઓઝોન, મિથેન અને ક્લોરો ફ્લોરો કાર્બન જેવા વાયુઓ હવાથી હળવા હોવાના કારણે આકાશમાં ચોક્કસ ઊંચાઈએ રહી એક આવરણ બનાવે છે. આ આવરણ સૂર્યપ્રકાશને પૃથ્વી સુધી આવવા દે છે પરંતુ સૂર્ય પ્રકાશની ગરમીને બહાર જવા દેતું નથી. આ વાયુઓ ન હોય તો પૃથ્વી થીજી જાય. પૃથ્વી પર ગરમી રહે જ નહીં. આ અસરને ગ્રીન હાઉસ ઈફેક્ટ કહે છે.
એક બીજી વાત પણ છે. આ વાયુઓ વધી જાય તો શું થાય? પૃથ્વી ઉપર વધુ પડતી ગરમી એક્ઠી થઈ જાય અને નુકશાન થાય. આ બધા ગ્રીનહાઉસ ગેસ છે તેનું યોગ્ય પ્રમાણ જળવાય તો જ તેને લાભ મળે. પૃથ્વી પર ઉદ્યોગો અને વાહન વ્યવહારના ધૂમાડાથી આ વાયુઓને પ્રમાણ વધી રહ્યું છે એ પર્યાવરણ માટે ચિંતાનો વિષય છે.